Wat betekent het om een oscar te winnen?

Zondag twee maart is weer de jaarlijkse Oscaruitreiking. Ieder jaar winnen er vele films in nog meer categorieën. Maar wat betekent het eigenlijk als je die felbegeerde prijs wint?

In het laatste kwartaal van het jaar start altijd het Oscarseizoen. Dan komen de films uit, waarvan de makers denken dat ze een kans maken op het beeldje. Die films komen zo laat mogelijk uit, zodat ze vers in het geheugen zitten van mensen die bepalen welke films winnen.

Het winnen van een Oscar blijkt minder impact te hebben dan je wellicht zou denken. Je hebt de prijs helemaal niet nodig om een succesvolle carrière te hebben. Van de tien regisseurs die de grootste omzetten haalden aan de bioscoopkassa’s, won slechts de helft de prijs. Bij de acteurs hebben slechts vier van de tien ooit gewonnen.

Maar wat betekent het financieel als een film de prijs voor Beste Film wint? Vrij weinig. Dat blijkt als je de cijfers van de Amerikaanse Box Office van de laatste vijf winnaars van de Oscar voor Beste Film bekijkt. (The Hurt Locker staat niet in de grafiek, omdat die in de zomer uitkwam en tijdens de Oscarperiode niet meer in de bioscopen draaide.)

Het is vrij duidelijk te zien dat voor drie films de omzet stijgt. De reden waarom de omzet van The King’s Speech en Argo daalt na de Oscaruitreiking is niet duidelijk. Het totaal aantal gewonnen Oscars kan er iets mee te maken hebben. Argo won slechts drie Oscars. The King’s Speech en No Country for Old Man wonnen er allebei vier (in ongeveer dezelfde categorieën). The Artist kreeg er vijf en Slumdog Millionaire acht.

De omzetstijging lijkt een logisch gevolg van het winnen van de prijs. Wat echter vooral meespeelt is dat het aantal bioscoopscherm waarop de winnende films te zien zijn met vele honderden toeneemt. Als je de weekomzet per bioscoopscherm bekijkt, valt het Oscareffect weg.

De Oscarwinnaars behalen het hoogste bioscoopschermrendement in de eerste weken van hun release. Het feit dat de Oscarwinnaars meer geld ophalen na het winnen van hun prijs, is een indirect gevolg. Het komt voornamelijk door de stijging van het aantal bioscoopschermen dat de films laat zien.

Om het langetermijneffect te bekijken van het winnen van de prijs voor Beste Acteur in een Hoofdrol, kijken we naar de winnaars van twintig jaar geleden. Tom Hanks won toen voor zijn rol in Philadelphia, Holly Hunter voor haar rol in The Piano.
We bekijken de waardering voor alle films van de acteurs over hun hele carrière. Eerst de mening van het grote publiek, door middel van de cijfers die bezoekers geven op de grote filmwebsite en -database IMDB.com.  

Het is duidelijk te zien dat na het winnen van de prijs (na 1993), de cijfers voor de films van Tom Hanks een stuk hoger liggen. Wat misschien meespeelt is dat hij na zijn Oscar voor Philadelphia een jaar later nog een won voor zijn rol in Forrest Gump. In 1998 en 2000 kreeg hij twee Oscarnominaties.
Bij Holly Hunter zijn de pieken minder hoog, maar de dalen wel dieper. Zij kreeg na het winnen van de prijs nog één Oscarnominatie, voor haar rol in Thirteen.

Op de website Rottentomatoes worden honderden recensies verzameld en daaruit wordt een gemiddeld cijfer gehaald.

 

Wat in de eerste plaats opvalt is dat de cijfers van Rotten Tomatoes extremer zijn dan van iMDB.com. De pieken en dalen zitten bij Tom Hanks op ongeveer dezelfde plek. Bij Holly Hunter lijkt het erop dat ze op het begin van haar carrière in de beste films speelde. Met hier en daar een uitschieter naar boven, is het na het winnen van haar Oscar, volgens de recensenten, met haar carrière bergafwaarts gegaan.

Kortom, de invloed van het winnen van een Oscar is niet zo groot. Mocht je er nooit een winnen, dan is het geen probleem. Grote namen als Alfred Hitchcock, Stanley Kubrick en James Dean wonnen ook nooit het beeldje.